Osmanlılar; sulh zamanlarında bile, düşmanlarının maksatlarını öğrenmek için, düşman ülkelerine casuslar gönderir, bilgiler toplatırlardı. Savaş zamanlarında bu işe daha da önem verirler, casus aracılığıyla, düşmanlarının kuvvetini, maksatlarını; hareket yönlerini öğrenmeğe çalışırlardı. Küçük veya büyük ölçüde emniyet ve keşif hizmetlerine daha yığınak sırasında başlarlardı. Nitekim i. KOSOVA savaşı için hazırlanırken, önce yanlarındaki Bulgar tehlikesini ortadan kaldırmışlar, sonra Şarköy (Çarpirut)’a karşı bağlantısız bir süvari birliği göndererek bu yönü devamlı emniyet ve kontrollerinde bulundurmuşlardır. Yığınakları tamamlanır tamamlanmaz yürüyüşe geçtiklerinde, devamlı olarak önlerinde, yanlarında ve arkalarında emniyet birlikleri bulundurmuşlardır.
Osmanlı orduları düşman yönünde bir yürüyüş yapıyorlarsa:
En ilerde hafif süvari birlikleri (akıncılar), gönderirler, bir kaç günlük mesafeden ve akıncıların gerisinden, topçu, piyade ile kuvvetlendirilmiş süvari birliğini ÖNCÜ göreviyle yürütürlerdi. Yapılacak savaş Rumeli’de ise, Rumeli süvarisi sağda birinci hatta kullanılacağından büyük kısmın başında yürütülürdü. Savaş Anadolu’da yapılacaksa, o zaman Anadolu süvarisi, birinci hatta sağda kullanılacağından o büyük kısmın başında yürütülürdü. Bu kuvvetler topçularla kuvvetlendirilirdi. Bu kuvvetlerden sonra diğer kıtalar, topçular, yeniçeriler, Padişahla birlikte hassa süvarileri ve ağırlıklar, yürütülürdü.
Osmanlılar; Emniyet ve keşif hizmetleri bakımından şu hususlara önem verirlerdi:
a) Düşman hakkında haber almak için, barış zamanından itibaren her çareye başvurup haberler toplarlar, bu haberlere göre tertip ve tedbirler alırlardı.
b) Yürüyüş yönünde yanlarında küçük veya büyük bir tehlike varsa savaşa başlamadan evvel bu tehlike ortadan kaldırılırdı.
c) Savaş müttefik bir orduya karşı yapılacaksa, mümkün olduğu kadar daha evvel, birine karşı taarruz edilerek müttefikler, parçalanır, bu olmazsa birleşmelerine elden geldiğince engel olunurdu. d) Sınırlardan itibaren düşman tehlikesi mevcut ise, ordu kendi sınırları içinde bile emniyet tedbirleri alır öyle yürürdü. Geriye ve yanlara karşı daima tedbirli olurlardı.
e) Yürüyüşlerde, ordularının ilerisine kuvvetlendirilmiş keşif birlikleri sürerler, bunlar eğer emniyet veya engelleme birliklerine rastlarlarsa, onları ortadan kaldırırlar ve yürüyüşün gecikmesine meydan vermezlerdi. Çoğunlukla düşmanla temas sağlamak görevleri de bu kuvvetlere verilir, İcab ederse bu işler yanlarda da yapılırdı.
f) Ordunun ilerisine çıkarılan öncü kuvvetleri süvariden kurulurdu. Lazım ise süvari kuvvetleri piyade ve topçu ile güçlendirilirdi g ) Büyük kısmın uygun bir mesafe gerisinde mutlaka artçı kuvveti yürütülür, bu artçılar da süvari birliklerinden kurulurdu. h) Keşfe en geç yürüyüşle beraber başlanırdı. Keşif çoğunlukla yürüyüş yönünde ve yanlara karşı da yapılırdı.
i) Düşmanla temas hiç kesilmezdi.
j)Yürüyüş yolu üzerindeki geçitler, piyade ile güçlendirilmiş süvari birlikleriyle önceden tutulur, geçitler bunların korumasında geçilirdi.
k) Büyük sular korunma altında, önceden keşfedilmiş geçitlerden birbirlerine yardım suretiyle geçilirdi.
i) Savaş alanına, yapılacak savaşa uygun tertiple girilirdi.
m) Savaş alanının, genel durumu keşfe yararlı olması için hâkim noktaları daha evvelden tutulur, düşman ordusunun son durumu, başkomutan ve yardımcısı tarafından keşfe çalışılırdı.
|